Bảo hiểm Y tế: Báo động nguy cơ "vỡ quĩ"!

TT - Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội VN, riêng quí 1-2008, chi bảo hiểm y tế tự nguyện vượt thu 152 tỉ đồng. Nhưng không hẳn số tiền này đã được sử dụng đúng mục đích cho người bệnh, mà có dấu hiệu lạm dụng trong chỉ định sử dụng các dịch vụ y tế.

Qua kết quả khảo sát tình hình khám chữa bệnh tại 20 địa phương, ở hầu hết bệnh viện có thẻ bảo hiểm y tế tự nguyện phát hành theo qui định mới, sử dụng từ 1-3-2008, số ca điều trị nội trú, số lần khám chữa bệnh ngoại trú, mức chi bình quân cho một lần khám chữa bệnh... đều tăng cao bất thường.

"Chụp, chiếu" tràn lan

Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội VN, một trong những địa phương có số chi lớn hơn số thu cao trong quí 1-2008 là tỉnh Bình Định, bội chi 21 tỉ đồng. Một đoàn cán bộ gồm chánh thanh tra Bộ Y tế Trần Quang Trung và đại diện Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế) vừa tới Bình Định để kiểm tra thông tin: chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) cao đặc biệt bất thường tại tỉnh này đã góp phần làm bội chi quĩ bảo hiểm y tế. Điều đáng băn khoăn, tiền mua máy chụp cộng hưởng từ là do cán bộ y tế đóng góp.

Ngay sau khi trở về từ Bình Định, một quan chức Bộ Y tế tham gia đoàn công tác xác nhận: số ca có chỉ định chụp cộng hưởng từ đã tăng rất cao, có những ca nếu xét công bằng thì... không cần chỉ định chụp cộng hưởng từ.

Không chỉ ở tỉnh Bình Định, tình trạng chỉ định chụp, chiếu tràn lan xuất hiện ở rất nhiều địa phương. Tại Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), tính riêng năm tháng đầu năm 2008, số xét nghiệm, chụp chiếu đều tăng so với cùng kỳ năm trước: xét nghiệm vi sinh tăng 18%; tổng số siêu âm gần 58.000 ca, tăng 14%; chụp X-quang trên 107.000 ca, tăng 5%; chụp CT hơn 14.700 ca, tăng 22%; chụp cộng hưởng từ 5.351 ca, tăng 82%... Đã có những chuyên gia cảnh báo tình trạng thiết bị y tế của công thì mãi không thu nổi vốn nhưng máy móc dạng "xã hội hóa" mới ba năm đã thu hồi đủ vốn mua một máy chụp cộng hưởng từ.

Vừa qua, ở một số địa phương đã xảy ra tình trạng "khẩu chiến" giữa hai ngành y tế và bảo hiểm về nguyên nhân vỡ quĩ.

Theo đánh giá của ông Nghiêm Trần Dũng - vụ phó Vụ Bảo hiểm y tế (Bộ Y tế), nhiều cán bộ giám định rất yếu, lý do là không tuyển dụng đủ cán bộ y tế cho công tác giám định, có nơi phải sử dụng cán bộ ngành khác hoặc y sĩ rồi cho đi tập huấn nghiệp vụ là có thể làm giám định. Nhiều trường hợp cán bộ giám định cắt chi phí dịch vụ nhưng không giải thích được vì sao! Về phía bệnh viện, có những bệnh viện tất cả bệnh nhân đều được chỉ định làm các xét nghiệm sinh hóa, máu, chụp X-quang, siêu âm hoặc những trường hợp đang khỏe mạnh lại chỉ định soi tim phổi một cách không cần thiết, góp phần khiến chi bảo hiểm y tế tăng vọt.

Có quá hào hứng với siêu âm, xét nghiệm?

Chuyên gia về bảo hiểm y tế của Thụy Điển trong chuyến làm việc mới đây rất ngạc nhiên khi biết nhiều phụ nữ mang thai ở VN siêu âm tới ba lần/thai kỳ, thậm chí có người tháng nào cũng siêu âm. Theo chuyên gia này, ở Thụy Điển các thai phụ chỉ siêu âm một lần duy nhất vì như vậy là đủ. Việc siêu âm nhiều hơn chỉ gây tốn kém không cần thiết, nhất là các trường hợp sử dụng siêu âm màu 3-4 chiều.

Tình trạng thích làm đủ loại xét nghiệm, chụp chiếu còn thấy ở các cán bộ cấp tỉnh khi có dịp về Hà Nội công tác. Những trường hợp này thường muốn làm tất cả các loại xét nghiệm, chụp chiếu dù đang hoàn toàn khỏe mạnh, không có bất kỳ dấu hiệu bệnh tật gì vì "chả mấy khi có dịp"! "Việc lấy một tí máu, nước tiểu không có hại gì, nhưng có những loại dịch vụ như soi X-quang thì thế giới cũng bỏ rồi vì ảnh hưởng đến sức khỏe"- ông Nghiêm Trần Dũng cho biết.

Cuối năm 2007, Chính phủ phải ứng trước 2.000 tỉ đồng khám chữa bệnh cho bệnh nhân bảo hiểm y tế vì lý do vỡ quĩ bảo hiểm y tế (khoảng 2.800 tỉ đồng) trong thời gian quá ngắn. Tất nhiên, với những biến động về giá dịch vụ y tế và những cập nhật mới về thiết bị y tế, chi phí y tế sẽ tăng, đồng nghĩa với việc khó cân đối thu chi quĩ bảo hiểm y tế. Nhưng tình trạng chỉ định chụp, chiếu tràn lan không cần thiết các dịch vụ y tế sẽ là mối nguy hại ảnh hưởng lâu dài đến "an ninh" của quĩ.

Theo tính toán của Bảo hiểm xã hội VN, quí 1-2008 số người khám chữa bệnh bằng thẻ bảo hiểm y tế tự nguyện chưa cao do thẻ mới chỉ có giá trị sử dụng từ tháng 3-2008, vậy mà mức bội chi đã tăng cao. Có lẽ cứ đà này, năm nay quĩ bảo hiểm y tế lại vỡ một lần nữa?

LAN ANH
(theo tuoitre.com.vn, 30/06/2008)